جمله سازی درزبان ترکی:
بخش دوم: کاربرد فعل کمکی( بیلمک:bılmək )با ترکیب در دیگر فعل ها :
******************************
مشاهده درس در ادامه مطلب..........................
جمله سازی درزبان ترکی:
بخش دوم: کاربرد فعل کمکی( بیلمک:bılmək )با ترکیب در دیگر فعل ها :
******************************
بیلمک : کؤمکچی فئعل شئکلینده ایشله ییر: بیلمک درشکل فعل کمکی کارمیکند.
* برای ترکیب افعال با این فعل که معنی( توانستن ) را به فعل اضافه میکند باید به
آخر مصدرفعل حرف (ه َ یا ا) را اضافه کنیم و سپس آنرا به فعل بیلمک اضاف کنیم:
گئدمک:رفتن ( گئد + ه + بیلمک : توانستن رفتن: قادر به رفتن بودن)
مثال: گئده بیلیرسیز: می توانیدبروید//گئده بیلمه دیلر: نتوانستند بروند
** بورادان گئده بیلیرسن: از اینجا می توانی بروی!
** بورادان گئده بیلمیرسن: از اینجا نمی توانی بروی!
*نکته: شکل مصدر در حالات منفی یا سوالی شدن فعل فرق نمیکند و فقط شکل فعل
ترکیبی بیلمک در این حالات و همچنین در حالت صرف به زمانهای مختلف فرق میکند.
مثالهای دیگر:
- یاتا بیلمک: توانستن خوابیدن.....: یاتا بیلمیره م: نمی توانم بخوابم.
* من سویوقدان یاتا بیلمه دیم: من از سرما نتوانستم بخوابم.
-----------------------------------------------------------------------------------
- گؤره بیلمک: توانستن انجام دادن کاری.....: گؤره بیلمه ره م: نمی توانم انجام بدهم.
* من بو ایشی گؤره بیلمه رم: من این کار را نمی توانم انجام بدهم.
-----------------------------------------------------------------------------------
- گله بیلمک: توانستن آمدن....: گله بیلیره م: می توانم بیایم.
* من تهرانده ن گله بیلمیره م: من ازتهران نمی توانم بیایم.
-----------------------------------------------------------------------------------
- ئله یه بیلمک: توانستن کردن(به انجام رساندن): ئله یه بیلمز:نمی تواندبکند.
* من کلاسده سس ئله یه بیلمیره م:من درکلاس نمیتوانم صداکنم.
-----------------------------------------------------------------------------------
- دانیشابیلمک : توانستن حرف زدن......: دانیشابیلیرسیز: می توانید حرف بزنید.
* سیز تورکجه دانیشابیلیرسیز؟ شما میتوانید ترکی صحبت کنید؟
*من تورکو بیلیره م،آمما پیس دانیشیرام: من ترکی بلدم ولی بد صحبت میکنم.
-----------------------------------------------------------------------------------
تهیه متن: مرصاد